Hiện tượng dùng trẻ em trong chiến cuộc tại Congo đang ngày càng lan rộng

Hôm thứ năm 30.03, nhật báo Người đưa tin chiều (Corriere della Sera) xuất bản tại Italia đã cho đăng một loạt phóng sự từ Congo về các trẻ em bị xung vào chiến cuộc nơi đây. Phóng sự này đã được tổ chức Thiện nguyện phục vụ thế giới gọi tắt là AVSI soạn thảo. Đây là một tổ chức phi chính phủ của Italia, từ dạo thập niên 70 hoạt động tại Phi châu với sự tài trợ của LHQ.

Ông John Muhindokalemeko, người phụ trách vấn đề an ninh của tổ chức AVSI giải thích rằng, hiện tượng dùng trẻ em trong chiến cuộc tại Congo đang ngày càng lan tràn rộng hơn. Trẻ em thường là những chiến binh rất ngoan ngãn. Bảo giết người, các em giết người. Bảo bắn, các em bắn, không thắc mắc nghi ngờ hay hỏi han gì cả. 

Ở Congo, chuyện sử dụng trẻ em xảy ra rất thường, nhất là trong lãnh vực bảo vệ làng xóm. Trẻ nam cũng như trẻ nữ. Nam thì cầm súng bắn giết, còn các trẻ nữ thì bị biến thành nô lệ tình dục, thường được gọi là Kubaka. 

Chẳng hạn như Solange Zawadi, vừa đến tuổi trưởng thành. Solange bị bắt cóc năm 15 tuổi, bị cưỡng hiếp liên tục và bị ép buộc vận chuyển súng đạn hay đồ vật cướp được hàng ngày, bị đặt dưới quyền xử dụng của “đại úy Sabambi”, 45 tuổi. Ông này có quyền sinh tử đối với Solange, cho đến ngày cô được quân đội LHQ giải thoát cùng với đứa con trai 3 tuổi, sinh ra từ những lần bị cưỡng hiếp. 

Còn Kadogo trong thổ ngữ địa phương, là những chiến binh trẻ em. Tại Congo, con số trẻ em chiến binh này có thể đi từ 60 ngàn đến 100 ngàn, trong số này 35% là trẻ nữ thuộc khoảng 400 nhóm du kích vũ trang hoạt động tại lãnh thổ mạn Đông bắc Kivi. 

David, một bé trai 9 tuổi, bị bắt cóc cùng với cả gia đình hồi năm 2013 tại một làng ở phía Bắc tỉnh Kivu cho biết gia đình em là người ki tô. Vừa khi bị nhóm du kích ADF/Nalu, thuộc khuynh hướng thánh chiến hồi giáo Jihad, bắt cóc, cả nhà bị đưa vào một đề thờ hồi giáo sơ sài làm bằng gỗ và lá rừng để học kinh Coran hồi giáo. Ai không chịu cầu nguyện và đọc kinh, đều bị đánh đập dã man, bỏ đói và nhiều khi bị giết nữa. Bố của David đã đi theo hồi giáo và gia nhập nhóm du kích này. David được giải thoát cách đây 2 năm sau một vụ đụng độ với quân đội chính quy, trong đó bố của em bị chết. David cho biết em muốn kể lại những chuyện này bằng cách vẽ tranh thuật lại biến cố cuộc đời của em. 

Người phụ trách an ninh của tổ chức AVSI cho phái viên báo Người Đưa Tin Chiều biết là hiện tượng bắt trẻ em xung vào trận chiến hiện đang gia tăng mạnh. Trong thời gian từ tháng 11 đến tháng giêng năm tới, Congo sẽ tổ chức cuộc tổng tuyển cử và chắc chắn là tổng thống đương nhiệm Joseph Kabila sẽ cố gằng làm mọi cách để dời lại cuộc bỏ phiếu này. Và thế là chắc chắn sẽ có nhiều vụ nổi loạn chống đối hay tranh chấp. Vai trò của các nhóm vũ trang cũng sẽ rộng lớn hơn và con số người di cư tỵ nạn cũng sẽ lên cao hơn. 

Ông cho biết dù không có một thống kê chính thức nào, nhưng hàng năm có hàng chục ngàn người Congo lén lút gia nhập đoàn người di dân bất hợp pháp tụ tập về Libia để tìm đường sang Italia, cửa ngõ dẫn vào Âu châu. Theo ông, cộng đồng quốc tế cần phải góp phần giải quyết tận gốc những vấn đề này nếu muốn thực sự tìm giải pháp cho vấn đề di dân tỵ nạn tràn vào Âu châu hiện nay. 

(Mai Anh, RadioVaticana 05.04.2017/ Corriere 30.03.2017)