Đức Phanxicô – Người Xây Cầu

Là một thông tín viên của America Mag ở Vatican, tôi có đặc ân được theo sát Đức Giáo hoàng Phanxicô trong năm qua, khi ngài đến thăm 11 nước thuộc 4 châu lục.

Tôi cũng đã quan sát thật gần các khởi xướng chính của ngài ở Vatican, bao gồm việc phong các tân hồng y, phát hành tông thư Laudato Si, bế mạc Hội đồng Giám mục về Gia đình và khai mạc Năm Toàn xá Lòng Thương xót, sau khi đến thăm Cộng hòa Trung Phi.

Trong bài viết cuối cùng của năm này, tôi muốn chia sẻ một vài suy tư về chứng tá khiêm nhượng mà đầy lôi cuốn, mà Đức Phanxicô đã làm chứng cho Tin mừng trong các sự kiện vừa qua.

Bắt đầu với các chuyến công du. Có 2 chuyến công du, ngài đã thể hiện sự dũng cảm và quyết tâm ngoại hạng, có được nhờ đức tin và tín thác sâu sắc vào Thiên Chúa. Thứ nhất là ở Phi Luật Tân ngày 17-01, khi một cơn bão đang lớn dần và kéo đến, ngài vẫn bay đến Tacloban, hòn đảo bị bão Haiyan tàn phá nặng nề hồi tháng 11, 2013, để an ủi và đem lại hi vọng cho cư dân ở đây. Giữa gió mạnh và mưa lớn, Đức Phanxicô đã đến giữa họ và cử hành thánh lễ trong bộ áo mưa mỏng màu vàng. Nhưng ngài phải cắt ngắn chuyến đi này vì bão giật quá dữ dội.

Với cùng lòng dũng cảm, quyết tâm, và đức tin sáng rực như ngôi sao giữa đêm tối, Đức Phanxicô đã bỏ qua các cảnh báo và phản đối, để đi vào Bangui ngày 29-11 vừa qua, để thể hiện sự gần gũi với các cư dân của thủ đô Trung Phi, đang bị bủa vây và tàn phá bởi xung đột và nghèo đói. Bất cứ nơi nào ngài đến, người dân chào đón ngài như người giải phóng, và ca ngợi ngài là người đem lại hòa bình và hi vọng.

Là giáo hoàng, Đức Phanxicô đã đặt chú tâm hàng đầu đến vùng ven, theo lời của ngài, nghĩa là đến các tình trạng xung đột, bất công, đau khổ và loại trừ. Và hôm 29-11, ngài đã làm thế, khi bỏ qua truyền thống hàng thế kỷ, mà khai mạc Năm Toàn xá Lòng Thương xót ở nhà thờ chính tòa Bangui, chứ không phải ở Roma, và còn tuyên bố rằng: ‘Hôm nay, Bangui trở thành thủ đô thiêng liêng của thế giới. Năm Thánh Lòng Thương xót đến trước cho mảnh đất đã phải chịu khốn khổ suốt những năm qua vì chiến tranh, hận thù, vô tri, và thiếu vắng hòa bình. Và còn mọi quốc gia trên thế giới cũng đang chịu đau khổ với thập giá chiến tranh. Chúng ta hết thảy mong muốn hòa bình, thương xót, hòa giải, tha thứ và yêu thương cho Bangui, cho Cộng hòa Trung Phi, và cho tất cả các quốc gia đang chịu đau khổ vì chiến tranh.’

Ngài cũng đã đặt vùng ven làm ưu tiên hàng đầu khi đến thăm Ecuador, Bolivia, Paraguay và Sarajevo. Và trong bài nói chuyện với Hội nghị Thế giới các Phong trào Bình dân ở Santa Cruz, Bolivia, ngài đã mạnh mẽ nói về quyền của biết bao nhiêu triệu người đang phải sống trong nghèo đói, khốn khổ, và đủ mọi bất công khác.

Đến thăm Cuba và Hoa Kỳ, ngài tìm cách để thúc đẩy bình thường hóa quan hệ giữa hai quốc gia, mà chính ngài đã giúp tan băng.

Tầm nhìn của Đức Phanxicô mang tính toàn cầu và toàn diện, bận tâm của ngài không chỉ hướng đến người Công giáo, mà là đến tất cả những ai sống trên thế giới. Điều này được phản ánh trong quyết định của ngài khi tập trung vào hai chủ đề có ảnh hưởng đến tất cả mọi người, là môi sinh và gia đình. Ngài đã khiến cả thế giới chú ý với tông thư Chăm lo cho Ngôi nhà chung, và Hội đồng về Gia đình.

Tinh thần lãnh đạo đích thực, lối sống bình dị, tầm nhìn rộng và các nỗ lực tìm kiếm hòa bình, đã khiến ngài được hưởng ứng nồng nhiệt khi có bài diễn văn với Lưỡng viện Hoa Kỳ. Và ngày hôm sau, hơn 150 lãnh đạo thế giới hiện diện nghe ngài nói tại Hội đồng chung Liên Hiệp Quốc.

Xuyên suốt năm qua, Đức Phanxicô đã truyền sinh lực cho người Công giáo toàn thế giới bằng cách nhắc nhở rằng công bố Tin mừng là làm chứng với một đời sống phản ánh các yếu tố trung tâm của thông điệp Chúa Giêsu, là yêu thương, thương xót, gặp gỡ, dung nạp và chọn lựa ưu tiên cho người nghèo.

Đức Giáo hoàng tin tưởng vững vàng nơi nền văn hóa gặp gỡ. Ngài đã đến thăm một ngôi chùa Phật giáo ở Colombo, một nhà thờ phái Luther ở Roma, và học viện triết học của phái Phúc âm ở Bangui. Quan trọng hơn nữa, ngài đã đến đền thờ trung ương của Bangui, nằm ngay chính giữa vùng đất của người Hồi giáo ở thành phố này, vốn là một điểm nóng của bạo lực trong những năm gần đây, khi Kitô hữu và người Hồi giáo giết hại lẫn nhau. Đức Phanxicô đã cầu nguyện trong đền thờ, khẳng định rằng, ‘Kitô hữu và người Hồi giáo là anh chị em’ và rồi đã đi chung xe với giáo chủ Hồi giáo, đến thăm những người Hồi giáo ở một trại tập trung gần đó. Đây là hành động chữa lành, góp phần tạo bầu khí cho hòa bình.

Trong năm 2015, Đức Phanxicô đã có nhiều phương cách đáng ghi nhớ để xây lên những nhịp cầu. Và mọi người kỳ vọng trong năm 2016 sẽ còn hơn nữa.

(J.B. Thái Hòa chuyển dịch, phanxico.vn 17.12.2015)