Sáng sớm, chị Ngãi ở xóm 27, Xuân Tín, Thọ Xuân, Thanh Hóa, đội chiếc nón mê rồi xách chiếc thúng và xô ra đồng. Trước ngày con gái ra Hà Nội nhập học, chị tranh thủ hái thêm vài bó rau đi chợ làm lộ phí cho con. Mặt trời lên cao bằng con sào, nắng bắt đầu rát. Người mẹ 51 tuổi tay thoăn thoắt vừa hái rau, vừa lấy rơm bó. Nhờ ruộng rau này mà chị nuôi được cô con gái Nguyễn Thị Hương học giỏi, vừa thi đậu Đại học Y với 28 điểm. 

Đôi mắt người mẹ âu yếm nhìn con gái, trong khi Hương luôn tự hào vì mẹ. Em quyết định học y khoa để lo cho sức khỏe của mẹ. Ảnh: Hoàng Phương.

Căn nhà của hai mẹ con sát chân đê, thấp hơn mặt đê tới 4 m. Từ bên ngoài nhìn vào, gian nhà trống huơ hoắc giống nơi hàng quán lâu ngày bị bỏ hoang. Trong nhà chỉ có bộ bàn ghế cũ kỹ và chiếc giường để hai mẹ con nằm. Nền nhà quyện thứ đất đen ẩm mốc do bị mưa dột nhiều. Nhà không có điện, mỗi khi có khách tới chơi, chị Ngãi phải sang nhà hàng xóm mượn quạt, kéo ổ điện về. Tối đến, hai mẹ con thắp đèn dầu, dùng quạt mo cho đỡ nóng.

Trong bếp, Hương thổi phù phù những thanh củi ẩm để nhóm lửa nấu cơm, trong khi mẹ sắp xếp hộ quần áo vào ba lô. Người mẹ nhỏ thó, phát âm từng tiếng khó nhọc do miệng bị biến dạng sau cơn phong giật hồi lên 7 tuổi.

Tuổi xuân cô quạnh của chị Ngãi trôi đi trong ngôi nhà nhỏ ven đê. Năm 32 tuổi, chị đánh liều "xin" một đứa con để lấy chỗ dựa sau này. Ngày bé Hương chào đời, hàng xóm xung quanh ai cũng thương, người nấu cháo, người mang cho cái tã lót... cùng đùm bọc hai mẹ con chị trong lúc khó khăn nhất. Trông vào hai sào ruộng không đủ ăn, chị Ngãi mượn đất của người quen trồng thêm rau để bán. Mảnh trên cao thì trồng rau đay, rau cải, đến mùa đông trồng xà lách, cải bắp. Miếng ruộng ngập nước thì trồng rau muống bán quanh năm.

Ngày nắng cũng như mưa, hàng xóm thường thấy người đàn bà đội nón mê, đi ra ruộng rất sớm. Chị bảo rau phải hái vào buổi sớm mai mới tươi nên thường ra ruộng từ lúc 4h30 rồi đi chợ. Người mẹ tập tễnh từng bước chân với mẹt rau muống, rau cải, đi bán cách nhà hơn 2 km. Hương vào cấp ba, được hàng xóm cho chiếc xe đạp cũ, em thường tranh thủ giúp mẹ bó rau,  rồi đèo mẹ đi chợ trước khi đến trường.

Hơn hai chục bó rau, chị bán 1.000 đồng một bó, rau lên giá cũng chỉ nghìn rưỡi đồng. Mỗi phiên chợ chị kiếm được 10.000 đến 15.000 đồng. Hết vụ rau kéo dài 3 tháng, chị thu được khoảng một triệu đồng. Hai mẹ con chỉ dám ăn đậu phụ, thi thoảng có thêm quả trứng. Chị cười: "Dân làng vẫn trêu bảo sẽ học theo tôi, cho con gái ăn đậu phụ mà vẫn trắng trẻo, học giỏi. Nghĩ thương con lắm nhưng nhà nghèo quá, đành thế".

Giọng người mẹ tự dưng chùng xuống: "Nhìn con người khác đủ đầy lại thấy thương con gái mình quá". Không có bố, Hương lớn lên dưới sự  bao bọc của mẹ và xóm làng.

Chị Ngãi vất vả ruộng rau sớm hôm lo cho con gái. Ảnh: Hoàng Phương.

12 năm liền, Hương đạt học sinh giỏi, chị Ngãi chưa mua được món quà nào tặng con, chỉ có những lời động viên con học giỏi để bước ra khỏi nghèo túng. Biết học trò khó khăn nên các thầy cô trong trường rất thương, miễn giảm hết các khoản đóng góp, cũng không lấy tiền học thêm của Hương. Đến Tết, thầy cô còn cho quà và mừng tuổi cô học trò nghèo hiếu học.

Chị Ngãi bảo, con gái lớn 18 tuổi nhưng chưa bao giờ đòi hỏi bất cứ một thứ gì. Mỗi lúc đi học về ngang qua cổng chợ, thấy mẹ ngồi đó, Hương lại chỉ cho bạn "Mẹ tớ đấy". Ngồi bên mẹ, Hương bảo: "Con tự hào về mẹ còn không hết, việc gì con phải ngại". Bước chân vào cấp 3, Hương xác định sẽ thi vào Đại học Y Hà Nội. Hương tâm sự: "Mẹ em bệnh nhiều quá nên em muốn học y". Hương còn thổ lộ muốn trồng cho mẹ một bộ răng. Trước đây mắc bệnh phong giật, chị Ngãi bị rụng hết răng, chỉ ăn được cháo hoặc cơm nhão.

Nhà không có điện, tối tối Hương lại mang sách vở sang nhà cô họ học bài. Hai cô cháu bằng tuổi, cùng "rủ" nhau thi trường y. Hương đậu Đại học Y Hà Nội cũng là lúc người cô nhận được giấy báo nhập học của Đại học Y Thái Bình.

Ngày thi đại học, Hương một mình bắt xe lên Hà Nội ứng thí. Em tâm sự, đứng trước cửa phòng thi tự dưng nước mắt trào ra khi nghĩ đến dáng mẹ liêu xiêu trên triền đê với mẹt rau đầy. "Em không nghĩ mình thiệt thòi hơn những bạn khác vì không có mẹ đi cùng. Trái lại, mẹ chính là nguồn động lực lớn nhất. Cảm ơn mẹ vì đã sinh em ra đời, thương em gấp 2 lần thay tình thương của bố", Hương nhớ lại.

Biết con gái đậu đại học, chị Ngãi vui đến nỗi cả đêm không ngủ. Hai mẹ con thức tâm sự tới sáng. "Nó bảo ra ngoài Hà Nội học sẽ cố gắng đi gia sư. Ở nhà, tôi mượn thêm đất trồng rau đi chợ. Số tiền vay vốn hộ nghèo được 20 triệu đồng chưa dám tiêu, để dành cho con đi học dần. Thế nào hai mẹ con cũng vượt qua được 6 năm đại học", chị Ngãi cho hay.

Ông Nguyễn Văn Khải, trưởng xóm 27, Xuân Tín, Thọ Xuân, cho biết, gia đình chị Ngãi thuộc diện nghèo nhất xóm, lại đơn thân nuôi con. "Ngoài chính sách hộ nghèo và trợ cấp người tàn tật 180.000 đồng mỗi tháng, mẹ con chị Ngãi không được hỗ trợ gì thêm vì trong thôn có nhiều gia đình khó khăn nữa”, ông Khải nói.

Hoàng Phương

82 người chết tai nạn giao thông dịp lễ 2/9

Gần 200 vụ tai nạn giao thông xảy ra trong 3 ngày vừa qua. Số nhập viện tại TP HCM lên đến hàng nghìn.

Theo Ủy ban An toàn Giao thông quốc gia, so với cùng kỳ năm trước thì số tử vong giảm nhưng bị thương tăng. Trong tổng số 198 vụ tai nạn giao thông đã xảy ra trong 3 ngày nghỉ lễ, đường bộ chiếm tới 197 vụ (tăng 67 vụ so với năm ngoái), làm chết 81 người (giảm 34 người) và bị thương 117 người (tăng 23 người).

Tai nạn giao thông vẫn tăng cao trong dịp nghỉ lễ. Ảnh: PV

Trao đổi với VnExpress, ông Nguyễn Hoàng Hiệp, Phó chủ tịch Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia, nhận định thời tiết dịp Quốc khánh thuận lợi cho người dân đi chơi nên tai nạn có chiều hướng tăng, song không xảy ra nhiều vụ nghiêm trọng như các năm trước, số người chết giảm. Vụ tai nạn ở Đoan Hùng, Phú Thọ nặng nhất, làm 10 người chết và bị thương.

Ông Hiệp cho hay, qua theo dõi tại bệnh viện Việt Đức (Hà Nội) và bệnh viện Chợ Rẫy (TP HCM), có khoảng 40% ca chấn thương do tai nạn giao thông phải cấp cứu có liên quan đến bia rượu, chứng tỏ vào ngày lễ, tình trạng người dân uống rượu bia khi tham gia giao thông vẫn phổ biến.

Theo khoa Cấp cứu Bệnh viện Chợ Rẫy, ngày 1/9, bệnh viện này tiếp nhập tổng cộng 265 bệnh nhân trong đó đa phần là bị tai nạn giao thông. Ngoài ra, nơi đây cũng tiếp nhận 12 trường hợp bị thương do đâm chém, 3 trường hợp ngộ độc. Còn lại là những bệnh nhân mắc các loại bệnh lý khác. Trong số bệnh nhân đến bệnh viện, một trường hợp tử vong.

Ngày 2/9, theo các số liệu thống kê ban đầu, con số nhập viện cấp cứu và tai nạn giao thông cũng tương đương hôm trước. Nhiều trường hợp tai nạn khi nhập viện đã trong tình trạng mê man do chấn thương đa cơ quan và chấn thương sọ não.

Tại Bệnh viện Nhân dân 115, chỉ trong ngày 1/9, số ca nhập viện do tai nạn giao thông đã là 58 trường hợp, trong đó có một tử vong. Cùng lý do này, Bệnh viện Nhân dân Gia Định có 37 bệnh nhân với một ca tử vong. Nằm ở cửa ngõ phía Bắc thành phố, riêng ngày nghỉ lễ đầu tiên, Bệnh viện đa khoa Củ Chi cũng tiếp nhận 31 trường hợp...

Thống kê của Phòng Nghiệp vụ Y, Sở Y tế TP HCM cho biết, trong ngày 1/9, các bệnh viện trên địa bàn thành phố cũng đã tiếp nhận hơn 1.800 ca nhập viện điều trị. Bao gồm, 940 người bị tai nạn với 170 ca tai nạn giao thông, 58 ca bị nạn sinh hoạt, 32 ca đả thương. Ngày 2/9, tình trạng nhập viện của các bệnh viện trên địa bàn thành phố xấp xỉ ngày 1/9. Số ca tai nạn giao thông nhập viện chiếm khoảng 40% tổng số ca cấp cứu và đến khám bệnh.

Thiên Chương - Đoàn Loan

Tạo ra não người nhân tạo

Các nhà khoa học lần đầu tiên tạo ra được một bộ não người mini trong phòng thí nghiệm từ các tế bào da, nhằm nghiên cứu thêm về não bộ và chữa các bệnh về não.

Tế bào não người bình thường (trái) so với tế bào của bộ não nhân tạo. Ảnh: Independent

Nghiên cứu được công bố trên chí Nature, do các nhà khoa học ở Viện công nghệ sinh học phân tử Vienna, Áo và Hội đồng Nghiên cứu Y học Edinburgh, Scotland thực hiện. Bộ não mini có kích thước từ 3- 4mm, tương đương một bào thai chín tuần tuổi với cấu trúc ba chiều phức tạp gồm cả vỏ não và các dây thần kinh.

Để tạo nên bộ não này, nhóm nghiên cứu phải thực hiện các biện pháp chuyển đổi tế bào gốc đa năng (iPS) từ các tế bào da ban đầu của một bệnh nhân mắc chứng nhỏ đầu. Sau đó, những tế bào gốc đa năng được nuôi dưỡng trong một môi trường đặc biệt nhiều chất dinh dưỡng để phát triển thành tế bào não, Independentcho hay.

Theo tiến sĩ Juergen Knoblich từ Viện công nghệ sinh học phân tử Vienna, kỹ thuật này sẽ giúp nghiên cứu những tính năng cụ thể của não bộ và tìm hiểu sâu hơn về những chứng rối loại phổ biến như chứng tâm thần phân liệt và bệnh tự kỷ.

Ông cho biết thêm rằng nhóm nghiên cứu hiện giờ chưa nghĩ đến việc tạo ra một bộ não lớn hoàn chỉnh mà sẽ nghiên cứu tập trung vào mẫu não này nhằm tìm ra cơ chế của những chứng rối loạn về tâm thần.

Việc nuôi cấy các tế bào gốc để tạo nên bộ phận của con người từng được sử dụng với các cơ quan như gan, khí quản... nhưng bộ não mini này là sản phẩm phức tạp nhất mà các nhà khoa học từng tạo ra bằng tế bào gốc đa năng.

Nhóm nghiên cứu cho biết việc tạo được một bộ não hoàn chỉnh mọi chức năng cần đòi hỏi nhiều kỹ năng mới phức tạp nhưng việc tạo được bộ não trong phòng thí nghiệm là một bước tiến quan trọng cho việc nghiên cứu trên các bệnh nhân.

Đức Huy

Theo Vnexpress