Ai Cập bước vào giai đoạn nguy hiểm
Hậu “đảo chính”:
TP - Tổ chức Anh em Hồi giáo kêu gọi tổ chức biểu tình quy mô lớn vào hôm 5/7 (giờ địa phương) để phản đối việc quân đội lật đổ tổng thống, bắt các thành viên cao cấp nhất của họ. Nhiều người lo ngại Ai Cập có nguy cơ khủng hoảng giống như Syria hiện nay hoặc Algeria cách đây vài chục năm.
 |
| Người ủng hộ ông Morsi hô khẩu hiệu trong lúc tụ tập ở Cairo hôm 4/7. Ảnh: AP. |
Quân đội Ai Cập tuyên bố sẽ đảm bảo quyền biểu tình hòa bình của người dân, còn Tổng thống lâm thời Adly Mahmud Mansour cam kết sẽ tổ chức bầu cử dựa trên “nguyện vọng chính đáng của người dân”. Nhưng phát ngôn viên của Anh em Hồi giáo Gehad al-Haddad tuyên bố tổ chức này sẽ bất hợp tác với chế độ mới, trong khi Tổng thống bị phế truất Mohammed Morsi và khoảng 300 quan chức thuộc lực lượng Anh em Hồi giáo đang bị quản thúc.
Ông Morsi và 35 nhân vật của Anh em Hồi giáo còn bị cấm đi lại để phục vụ điều tra nghi ngờ kích động bạo lực chống lại người biểu tình phản đối ở thủ đô Cairo và một số thành phố khác, khiến ít nhất 11 người thiệt mạng và hàng trăm người bị thương, trang tin nhà nước Al-Ahram cho biết.
Người ta lo ngại sẽ xảy ra xung đột giữa lực lượng ủng hộ và phản đối ông Morsi. Có báo cáo nói rằng, những người ủng hộ ông Morsi ở thị trấn phía bắc Cairo đã bị đánh đập.
Sáng sớm hôm qua, một người lính bị bắn chết khi các tay súng Hồi giáo tấn công đồn cảnh sát và quân đội trên bán đảo Sinai bằng rocket và súng cối. Các chốt kiểm tra an ninh tại sân bay al-Arish gần biên giới với Israel và Dải Gaza cùng một đồn cảnh sát ở thành phố Rafah cũng bị tấn công. Tại Sinai xảy ra hàng loạt vụ tấn công quân sự suốt 2 năm qua, nên vẫn chưa rõ những cuộc tấn công mới nhất có liên quan việc ông Morsi bị phế truất hay không.
Bài học đẫm máu
Có đến 200.000 người thiệt mạng suốt một thập kỷ nội chiến ở Algeria sau khi quân đội nước này phủ nhận kết quả bỏ phiếu phổ thông ủng hộ ứng cử viên Hồi giáo. Đây là bài học mà nhiều người Ai Cập nhắc lại sau khi quân đội nước này hạ bệ tổng thống vài ngày trước.
|
Lộ trình của quân đội vạch ra cho thời hậu Morsi: - Tạm đình chỉ hiến pháp - Chính phủ kỹ trị dân sự trong giai đoạn chuyển giao - Tòa án hiến pháp tối cao chuẩn bị bầu cử tổng thống và nghị viện - Soạn thảo “Hiến pháp danh dự” |
Những ứng viên theo đường lối Hồi giáo cực đoan chưa từng được cầm quyền ở Algeria, còn ông Morsi đã lãnh đạo Ai Cập được 1 năm. Từ khi bước vào chính trường Ai Cập kể từ “Mùa xuân Ảrập” (lật đổ nhà lãnh đạo Hosni Mubarak năm 2011), tổ chức Anh em Hồi giáo và các đồng minh bảo thủ cực đoan mất nhiều người ủng hộ, đặc biệt là người trẻ.
Ông Essam El-Haddad, cố vấn an ninh quốc gia của ông Morsi, vừa viết trên Facebook: “Thông điệp sẽ vang vọng khắp thế giới Hồi giáo là dân chủ không dành cho người Hồi giáo”. Ông Mohamed Nufil, một cựu quan chức chính phủ, nhận định: “Khi xảy ra đảo chính, Ai Cập sẽ có hai lựa chọn: Sẽ giống Syria hoặc Algeria hồi những năm 1990. Điều đó sẽ xảy ra”.
Những người ủng hộ ông Morsi coi sự can thiệp của quân đội là cuộc đảo chính, trong khi chính quyền Ai Cập hiện nay nói rằng họ chỉ hành động theo mong muốn của người dân. Tương lai của Ai Cập sẽ phụ thuộc vào việc quân đội xử lý giai đoạn chuyển giao và các tổ chức Hồi giáo thích nghi với lộ trình thay đổi đất nước như thế nào.
Đảng Nour, tổ chức chính trị Hồi giáo lớn thứ hai ở Ai Cập (sau Anh em Hồi giáo) đã chấp nhận kế hoạch do quân đội đưa ra, đồng thời kêu gọi người ủng hộ kiềm chế bạo lực. “Trước khi ai đó quyết định hy sinh vì vị trí của Tổng thống Morsi thì hãy nghĩ đến việc họ sẽ mất cả hai”, tổ chức này tuyên bố hôm qua. Tuy nhiên, các nhà phân tích nhận định, chấp nhận kế hoạch của quân đội cũng không dễ dàng gì.
Ông Yasssir al-Sirri, cựu sĩ quan Ai Cập hiện sống ở Anh, điều hành một tổ chức hoạt động vì nhân quyền và báo chí Hồi giáo, cho rằng “cuộc đảo chính” chống lại ông Morsi đã đẩy Ai Cập vào giai đoạn nguy hiểm. “Giờ đây người dân không có niềm tin vào hành động hòa bình, và họ không tin rằng thay đổi sẽ diễn ra theo con đường hòa bình. Đó là vấn đề lớn”, ông Sirri nói.
Ai Cập: Nguy cơ bạo động trả thù
Các nhóm Hồi giáo ở bán đảo Sinai đã thông báo thành lập “hội đồng chiến tranh”.
Các cuộc đụng độ giữa quân đội Ai Cập và người ủng hộ tổng thống bị lật đổ Mohamed Morsi đã diễn ra gần nơi những người ủng hộ phong trào Anh em Hồi giáo biểu tình ngồi ở Giza, phía Tây Nam Cairo. Theo kênh truyền hình Al Arabiya, quân đội Ai Cập đã điều 25 xe bọc thép đến TP Zagazig, thuộc tỉnh Sharqia.
Trước khi diễn ra sự kiện nêu trên, liên minh Hồi giáo do Anh em Hồi giáo cầm đầu đã kêu gọi nhân dân cả nước tham gia cuộc biểu tình "Thứ sáu phản kháng" sau giờ cầu nguyện hằng tuần ngày 5-7. Đây được xem là thử thách của những người ủng hộ ông Morsi và là cuộc sát hạch xem quân đội sẽ đối phó ra sao.
Đáp lại, các lực lượng phản đối ông Morsi có kế hoạch tiếp tục biểu tình ở Quảng trường Tahrir và nhiều nơi khác để bảo vệ thành quả của họ. Phong trào Anh em Hồi giáo nhấn mạnh họ sẽ không đấu tranh vũ trang chống lại quân đội nhưng cảnh báo rằng các nhóm Hồi giáo cực đoan nhiều khả năng sẽ đi theo con đường đó.
Dư luận tỏ ra quan ngại về một cuộc bạo động để trả thù cho hành động phế truất ông Morsi. Các nhóm Hồi giáo ở bán đảo Sinai đã thông báo thành lập "hội đồng chiến tranh" để chiến đấu chống lại quân đội vì tính hợp pháp của vị tổng thống bị phế truất. Hãng tin AP đưa tin các phần tử Hồi giáo đã nổ súng vào 4 địa điểm ở miền Bắc bán đảo Sinai, gồm 2 trạm kiểm soát của quân đội, đồn cảnh sát và sân bay el-Arish - nơi có máy bay quân sự. Quân đội và nhân viên an ninh đã đáp trả vụ tấn công trên, hậu quả là 1 binh sĩ tử vong và 3 người bị thương.
Cùng ngày, các lực lượng vũ trang Ai Cập tuyên bố tôn trọng quyền biểu tình ôn hòa nhưng cảnh báo chống lại hành động bạo lực và sự bất phục tùng, đồng thời kêu gọi hòa giải dân tộc. Trong thông cáo trên trang Facebook, các lực lượng vũ trang đã cảnh báo Ai Cập có nguy cơ rơi vào cơn lốc trả thù bất tận. Quân đội nước này bày tỏ rằng rất muốn tránh sử dụng các biện pháp để chống lại bất cứ phe phái hoặc phong trào chính trị nào. Tuy nhiên, hãng tin Reuters cho biết binh sĩ đã bắn vào đám đông biểu tình ủng hộ ông Morsi bên ngoài một trụ sở của lực lượng Vệ binh Cộng hòa ở Cairo, làm ít nhất 3 người thiệt mạng.
Mỹ đã lên tiếng thúc ép Ai Cập tránh việc bắt bớ các giới chức thuộc chế độ cũ. Tuy nhiên, sau khi ông Morsi bị lật đổ, các thủ lĩnh hàng đầu của Anh em Hồi giáo đã bị bắt. Phong trào này lên án cuộc đàn áp mà quân đội thực hiện đang đưa Ai Cập trở lại thời kỳ đen tối, hà khắc, độc tài và tham nhũng. Người phát ngôn Gehad al-Haddad tuyên bố phong trào Anh em Hồi giáo không hợp tác với chế độ mới. Trong khi đó, nhà lãnh đạo lâm thời Adly Mahmud Mansour cam kết tổ chức bầu cử dựa trên ý nguyện của nhân dân.
TRÚC QUỲNH - Tổng hợp
'Phương Tây muốn phá huỷ hạ tầng, nền kinh tế và tạo hỗn loạn tại Syria'
“Cuộc sống ở Syria đang trở lại chiều hướng bình thường. Chúng tôi bây giờ không sợ điều gì cả” - ông Bashar al-Assad tuyên bố trong cuộc phỏng vấn với báo As-Saura.
Theo lời nhà lãnh đạo Syria, mục đích chính trong âm mưu của các nước phương Tây và một số nước Arập là phá huỷ cơ sở hạ tầng, tiêu diệt nền kinh tế quốc gia và tạo hỗn loạn trong xã hội Syria.
“Họ muốn đạt được mục đích tiêu diệt nhà nước Syria. Chúng tôi không cho phép phát triển các sự kiện như vậy” - ông Bashar al-Assad nhấn mạnh.
Tổng thống Bashar al-Assad: "Tình hình Syria đang trở lại bình thường"
Kẻ thù của Syria, theo lời Assad, “đã lợi dụng tất cả các phương tiện áp lực tài chính, vật chất và tâm lý có thể. Nhưng nhân dân không thể bị đánh đổ”.
“Khi xảy ra hành động khủng bổ, họ nhanh chóng dọn dẹp hậu quả và cuộc sống lại trở lại bình thường.Người dân vẫn đi làm hàng ngày, thậm chí biết rằng các cuộc tấn công của những kẻ khủng bố và các vụ nổ đang chờ đợi trong bất kỳ thời điểm nào” - nhà lãnh đạo Syria bày tỏ sự tin tưởng vào người dân của mình.
Trong điều kiện này, theo nhận định của ông Assad, phe đối lập ở Syria “chỉ còn một lựa chọn duy nhất là trông cậy sự can thiệp quân sự trực tiếp từ bên ngoài”.
Tuy nhiên, nhiều quốc gia phương Tây và ở Trung Đông nghi ngờ sự cần thiết hoặc lên tiếng phản đối sự can thiệp.
Cuối cùng, ông Assad khẳng định: “Chúng tôi sẽ có thể vượt qua thời kỳ nguy hiểm này”.
Danh Nguyễn
Theo Itar-Tass