Khoảng 2.000 đại biểu từ 120 quốc gia đã có mặt tại Đại hội do Bộ Giáo dân, Gia đình và Sự sống tổ chức. Do đại dịch, số người tham dự Đại hội lần này giới hạn hơn so với 30 ngàn người tham gia Đại hội lần thứ IX tại thủ đô Dublin của Ailen vào tháng 8/2018.

Tuy nhiên, như Đức Thánh Cha đã chỉ ra trong một sứ điệp được phổ biến vào đầu tháng 7/2021, sự kiện này diễn ra theo một hình thức "chưa từng có" và "đa trung tâm". Nó sẽ diễn ra với các sáng kiến ​​địa phương ở các giáo phận trên khắp thế giới, tương tự như những gì sẽ diễn ra đồng thời tại Roma.

Đại hội khai mạc với lễ hội diễn ra tại đại thính đường Phaolô VI ở nội thành Vatican, từ 6 đến 8 giờ chiều thứ Tư 22/6/2022, với các chứng từ của các đôi vợ chồng; một số chứng từ được trình bày trực tuyến. Trong số các đôi vợ chồng chia sẻ chứng từ có một gia đình người Ucraina đến từ thành phố Kiev; một đôi khác từ thành phố Manaus của Brazil; cha mẹ của vị Tôi tớ Chúa Chiara Corbella Petrillo; một đôi vợ chồng người Congo đã sống kinh nghiệm tha thứ; và con cháu của đôi vợ chồng chân phước Luigi và Maria Beltrame Quattrocchi, bổn mạng của Đại hội lần này.

Hành trình cùng nhau

Sau khi nghe chứng từ của một số gia đình, Đức Thánh Cha đã chào các gia đình hiện diện và cảm ơn các chứng từ của họ, cũng là kinh nghiệm của tất cả các gia đình khác trên thế giới, giống như họ, đang chia sẻ cùng niềm vui, mối quan tâm, khó khăn và hy vọng. Vì thế ngài muốn họ cảm thấy sự gần gũi của ngài, dù họ ở bất cứ nơi nào, và gần gũi với hoàn cảnh sống cụ thể của họ. Ngài khích lệ họ: "Hãy bắt đầu từ nơi bạn đang ở, và từ đó, cố gắng hành trình cùng nhau: cùng nhau như những đôi vợ chồng, cùng nhau trong gia đình của bạn, cùng với những gia đình khác, cùng với Giáo hội." Và ngài muốn Giáo hội là một Người Samaria nhân hậu đến gần và giúp các gia đình tiếp tục cuộc hành trình và tiến bước.

Suy tư về các chứng từ của các gia đình, Đức Thánh Cha nêu ra một vài ý tưởng về  việc "tiến bước" mà chúng ta cần cùng nhau thực hiện.

1. "Một bước tiến" tới hôn nhân

Trước hết là "Một bước tiến" tới hôn nhân. Ông bà Luigi và Serena đã chia sẻ kinh nghiệm của họ, với những khó khăn và hy vọng. Đức Thánh Cha nhắc lại lý do họ quyết định rửa tội cho các con: dù có rất nhiều nỗ lực cao đẹp, chúng ta không thể tự vượt qua những giới hạn của mình, nhưng phải mở lòng với Chúa Cha, với tình yêu và ân sủng của Người. Ngài nói: "Đó là ý nghĩa của các bí tích rửa tội và hôn phối: chúng là sự trợ giúp cụ thể mà Thiên Chúa ban cho chúng ta để không bỏ chúng ta đơn độc."

Hôn nhân là món quà chứa đựng sức mạnh của chính tình yêu của Thiên Chúa

Đức Thánh Cha giải thích thêm rằng hôn nhân là món quà Thiên Chúa ban tặng cho một người nam và người nữ yêu nhau. "Đó là một món quà kỳ diệu, chứa đựng sức mạnh của chính tình yêu của Thiên Chúa: mạnh mẽ, bền bỉ, chung thủy, sẵn sàng bắt đầu lại sau mỗi lần thất bại hay sau phút yếu đuối." Hôn nhân không phải là nghi thức cần làm để được xác định là người Công giáo. Kết hôn không phải vì Giáo hội yêu cầu nhưng vì muốn xây dựng hôn nhân của mình trên tình yêu vững chắc của Chúa Kitô. Đức Thánh Cha khẳng định: "Trong hôn nhân, Chúa Kitô tự hiến chính mình cho các bạn, để các bạn có thể tìm thấy sức mạnh để hiến mình cho nhau... Qua ân sủng của bí tích, Thiên Chúa làm cho nó trở thành một cuộc hành trình tuyệt vời, được thực hiện cùng với Người và không bao giờ đơn độc... Thiên Chúa long trọng hứa hiện diện trong hôn nhân và gia đình của các bạn, không chỉ vào ngày đám cưới của các bạn, nhưng trong suốt phần đời còn lại của các bạn. Và Người luôn ủng hộ các bạn, mỗi ngày trong hành trình của các bạn."

Phái đoàn từ Việt Nam

2. "Một bước tiến" để đón nhận Thánh giá

Thứ hai là "Một bước tiến" để đón nhận Thánh giá. Đôi vợ chồng Roberto và Maria đã nói về thánh giá, một phần trong cuộc sống của mỗi cá nhân và mọi gia đình. Đức Thánh Cha nhận xét rằng họ đã làm chứng rằng thánh giá nặng nề của căn bệnh và cái chết của con gái Chiara của họ không phá hủy gia đình họ hay làm mất đi sự thanh thản và bình yên trong tâm hồn họ. Họ không chán nản, tuyệt vọng hay giận dữ với cuộc sống. Nhưng họ thanh thản và có đức tin tuyệt vời.

Thánh giá của Chiara là món quà tự hiến

Chiara đã mong muốn giữ lại đứa con của mình dù phải hy sinh mạng sống. Đức Thánh Cha nói rằng cô đã theo con đường Phúc Âm của gia đình một cách đơn giản và tự phát. Thánh giá của Chiara là món quà tự hiến: sự sống của cô được trao tặng cho gia đình, cho Giáo hội và cho toàn thế giới. Đức Thánh Cha mong ước Chiara là nguồn cảm hứng trên hành trình nên thánh của chính chúng ta, và ngài xin Chúa nâng đỡ và làm cho mọi thập giá mà các gia đình phải gánh chịu mang lại điều tốt

3. "Một bước tiến" tiến tới sự tha thứ

Điều thứ ba Đức Thánh Cha suy tư là "một bước tiến" tiến tới sự tha thứ. Đôi vợ chồng Phaolô và Germaine đã chia sẻ về khủng hoảng trong hôn nhân của họ. Họ xác định lý do của khủng hoảng là sự thiếu thành thật, không chung thủy, lạm dụng tiền bạc, thần tượng của quyền lực và sự nghiệp, sự oán giận ngày càng tăng và sự chai lì của con tim.

Chúa nhìn thấy mong ước sâu thẳm của chúng ta

Đức Thánh Cha nói rằng câu chuyện của họ đã truyền tải niềm hy vọng, bởi vì, theo ông Phaolô chia sẻ, "vào thời điểm ảm đạm nhất của cuộc khủng hoảng, Chúa đã đáp lại ước muốn sâu xa nhất của trái tim ông và cứu lấy cuộc hôn nhân của ông." Đức Thánh Cha nhận định rằng "sâu thẳm trong trái tim mỗi người là khát khao tình yêu không chấm dứt, hoa trái của tình yêu không bị phân tán." Do đó, "chúng ta vô cùng đau khổ mỗi khi sự thất bại, sự thiếu trách nhiệm và tội lỗi của con người khiến con tàu hôn nhân bị đắm chìm." Nhưng ngay cả trong cơn thử thách, Chúa vẫn nhìn thấy những gì trong trái tim chúng ta. Nhờ sự quan phòng của ngài, đôi vợ chồng đã gặp một nhóm giáo dân dấn thân hỗ trợ các gia đình, giúp họ tái tạo và hàn gắn mối quan hệ của họ. Họ bắt đầu nói chuyện với nhau, cởi mở và chân thành với nhau, thừa nhận lỗi lầm của mình, cùng cầu nguyện với các cặp đôi khác, và tất cả những điều đó đã đưa họ đến sự hòa giải và tha thứ.

Tha thứ chữa lành mọi vết thương

Đức Thánh Cha nhấn mạnh: "Tha thứ chữa lành mọi vết thương," và đó là món quà xuất phát từ ơn Chúa ban cho các đôi vợ chồng và toàn thể gia đình khi chúng ta để Người hành động, khi chúng ta hướng về Người. Sự tha thứ của cha mẹ cũng là chứng tá tuyệt vời cho con cái. Chúng nhận ra nơi cha mẹ sự khiêm tốn cầu xin tha thứ và sức mạnh được Chúa ban để nâng mình dậy sau khi vấp ngã. Đức Thánh Cha nói rằng "Đây là điều mà con cái rất cần! Vì họ cũng sẽ phạm sai lầm trong cuộc sống và nhận ra rằng họ cũng không hoàn hảo, nhưng họ cũng sẽ nhớ rằng Chúa nâng chúng ta lên, rằng tất cả chúng ta đều là những tội nhân được tha thứ, rằng chúng ta phải cầu xin sự tha thứ từ người khác nhưng cũng có thể tha thứ cho chính chúng ta. Bài học mà họ học được từ các bạn sẽ đọng mãi trong lòng họ."

4. "Một bước tiến" tiến tới sự chào đón

"Một bước tiến" thứ tư là tiến tới sự chào đón. Iryna và Sofia đến từ Ucraina đã nói về cuộc sống của những người bị huỷ diệt bởi cuộc chiến ở đất nước của họ. Họ đã không mất sự tín thác vào sự quan phòng nhưng đã thấy Thiên Chúa hành động qua những con người bằng xương bằng thịt mà Người đã dẫn dắt họ đến gặp gỡ: các gia đình đón tiếp họ, các bác sĩ đã giúp đỡ họ, và những người nam nữ tốt bụng khác. Đức Thánh Cha nói với họ: "Điều quan trọng đối với tất cả chúng ta là không nên tiếp tục chìm đắm trong điều tồi tệ nhất, mà là tối đa hóa điều tốt nhất, lòng tốt tuyệt vời mà mọi người nam nữ có thể có, và bắt đầu lại từ đó."

Chào đón là một “đặc sủng” đích thực của các gia đình

Đức Thánh Cha cũng cảm ơn ông bà Phêrô và Erika đã thuật lại chứng tá quảng đại đón tiếp Iryna và Soggia vào gia đình vốn đã đông đúc của họ. Họ chia sẻ rằng họ đã làm như vậy vì lòng biết ơn đối với Chúa và với tinh thần đức tin, như một lời kêu gọi từ Chúa. Chào đón là một “đặc sủng” đích thực của các gia đình, và đặc biệt là các gia đình đông con! Các con cái được “dạy” biết nhường chỗ cho những người khác.

Và điều quan trọng Đức Thánh Cha nhấn mạnh là "Trong gia đình, chúng ta trải nghiệm cảm giác được chào đón. Vợ và chồng là những người đầu tiên 'chào đón' và chấp nhận nhau, như họ đã nói trong ngày kết hôn... Sau này khi sinh một đứa con, họ sẽ chào đón sự sống mới." Trong các gia đình, việc chào đón người yếu đuối là điều đương nhiên: nhận trẻ khuyết tật, người già cần chăm sóc, một thành viên trong gia đình gặp khó khăn và không còn ai khác… Đức Thánh Cha khẳng định rằng điều này mang lại hy vọng.

5. "Một bước tiến" tiến đến tình huynh đệ

Và cuối cùng, Đức Thánh Cha nói về "một bước tiến" tiến đến tình huynh đệ, khi suy tư về chứng từ của Zakia. Zakia và Luca xây dựng gia đình dựa trên tình yêu đích thực, bằng sự tôn trọng, liên đới và đối thoại giữa các nền văn hóa. Luca là nhà ngoại giao và đã bị sát hại. Câu chuyện của gia đình họ cho thấy những gì là nhân văn và những điều là tôn giáo có thể hòa quyện vào nhau và sinh hoa kết trái quý giá. Đức Thánh Cha nhận xét: "Ở Zakia và Luca, chúng ta tìm thấy vẻ đẹp của tình người, niềm đam mê cuộc sống, lòng vị tha và lòng trung thành với tín ngưỡng và truyền thống tôn giáo của mỗi người, như một nguồn cảm hứng và sức mạnh nội tâm."

Đức Thánh Cha nói thêm rằng ngoài việc là vợ chồng, họ còn sống như anh chị em trong xã hội loài người, trong kinh nghiệm tôn giáo khác nhau và trong dấn thân của họ với xã hội. Và ngài nhận định đây cũng là một bài học được rút ra trong gia đình. "Cùng sống trong gia đình với những người khác với chính mình, chúng ta học cách trở thành anh chị em. Chúng ta học cách vượt qua sự chia rẽ, định kiến ​​và sự hẹp hòi, và cùng nhau xây dựng một điều gì đó vĩ đại, một điều gì đó đẹp đẽ, trên cơ sở những điểm chung của chúng ta. Những tấm gương sống động về tình huynh đệ, như của Luca và Zakia, cho chúng ta hy vọng; chúng giúp chúng ta tin tưởng hơn khi về thế giới của chúng ta, đang bị giằng xé bởi sự chia rẽ và thù địch."

Hãy để chúng ta được Chúa biến đổi, để chúng ta cũng có thể thay đổi thế giới

Kết thúc bài nói chuyện, Đức Thánh Cha nhắc rằng mỗi gia đình có một sứ mạng phải thực hiện trong thế giới của chúng ta, cần làm chứng tá. Các Kitô hữu được đặc biệt kêu gọi để trở thành “sứ điệp mà Chúa Thánh Linh rút lấy từ sự phong phú của Chúa Giêsu Kitô và ban cho dân Người” (Gaudete et Exsultate, 21). Do đó ngài mời họ tự hỏi: Lời mà Chúa muốn nói qua cuộc sống của chúng ta với tất cả những người chúng ta gặp gỡ là gì? “Bước tiến” nào Người đang yêu cầu gia đình chúng ta thực hiện hôm nay? Đức Thánh Cha mời gọi hãy để chúng ta được Chúa biến đổi, để chúng ta cũng có thể thay đổi thế giới và biến nó thành “nhà” cho tất cả những ai cần cảm thấy được chào đón và chấp nhận, cho tất cả những ai cần gặp gỡ Chúa Kitô và biết rằng họ được yêu thương. "Chúng ta cần phải sống với đôi mắt hướng về trời: như Chân phước Maria và Luigi Beltrame Quattrocchi thường nói với con cái của họ, đương đầu với những nỗ lực và niềm vui trong cuộc sống, “luôn luôn nhìn từ mái nhà trở lên”.

Hồng Thủy - Vatican News