Mục tiếp theo trên nghị trình cải cách

Vấn đề thừa tác vụ không được chú ý đến quá lâu rồi

Đây là lúc cải cách Giáo hội. Mọi người quan tâm để ý, từ người Công giáo bình thường trên khắp thế giới đến các hồng y bầu chọn Đức Hồng y Jorge Mario Bergoglio làm giáo hoàng, đều biết Giáo hội đang bất hòa và cần nhiều việc làm để trở thành phương tiện hữu hiệu đạt mục đích phục vụ đó là loan báo Tin Mừng và phục vụ dân Chúa.

Đang có những bước đầu cải tổ Vatican. Nhưng một số mục tốn kém đối với Giáo hội sẽ không được sửa đổi ngay. Trong đó có nhiều mục thuộc lĩnh vực mục vụ và đỏi hỏi thay đổi văn hóa nhiều như các mục quản lý. Và như bất kỳ người nào có kinh nghiệm trong thay đổi văn hóa của một tổ chức thường chứng kiến, kiểu thay đổi đó xảy ra chậm nhất.

Vào tháng 11 sẽ bắt đầu một vấn đề có thể không được tuyên bố nhưng đau đầu nhất trong đời sống Giáo hội; cũng là vấn đề thường xuyên khiến những người Công giáo tuân thủ giáo luật rời khỏi Giáo hội đó là ly hôn và tái hôn.

Nhưng có một vấn đề cơ bản, một vấn đề cần và đã không thể giải quyết trong ít nhất 40 năm nay đó là vấn đề mục vụ trong Giáo hội. Có thể đây sẽ là chủ đề của Thượng Hội đồng Giám mục tới.

Có hai vấn đề mà Đức Thánh cha Phaolô VI không cho phép thảo luận tại Vatican II – sự độc thân giáo sĩ và tránh thai. Vấn đề tránh thai được thảo luận trực tiếp vào năm 1968 nhưng không đạt được kết quả khiến Đức Phaolô VI không hề viết thêm tông huấn nào nữa. Đáng lẽ vấn đề sống độc thân giáo sĩ là chủ đề của Thượng Hội đồng Giám mục vào năm 1971, nhưng Thượng Hội đồng đã bỏ qua chủ đề này và chú tâm vào chủ đề công bằng xã hội.

Giờ đây nó là một chủ đề cần được xem xét ngay. Có thể thấy rõ đó là ý định của Đức Thánh cha Phanxicô qua những lời tuyên bố ngài sẵn sàng xem xét việc truyền chức linh mục cho những người đàn ông đã kết hôn – được gọi là viri probati.

Nhưng đó chỉ là phần nổi bên trên của tảng băng. Nếu một động thái như thế chỉ để củng cố cơ cấu sứ vụ hiện nay, quyền lực nằm trong tay của những người được phong chức linh mục, sẽ có ít sự chú ý đến những điều cần có trong một Giáo hội vốn đã thay đổi rất nhiều trong 50 năm qua.

Và trừ khi vấn đề được giải quyết trong bối cảnh đầy đủ, có sự xem xét đầy đủ sứ vụ nào trong Giáo hội cần được thực hiện, sự thay đổi như thế cũng sẽ có nguy cơ đề cao một việc gây hoang mang cho Giáo hội ngày nay và góp phần lớn vào hội chứng lạm dụng tình dục.

Dĩ nhiên tôi nói về thái độ phò giáo sĩ, văn hóa tư lợi vốn đẩy mạnh và duy trì giả định về tính ưu việt nơi giáo sĩ và thói quen giữ bí mật bao che của họ. Đó là điểm chung giữa linh mục và tất cả những người thuộc nhóm thượng lưu sau này, chẳng hạn các hội chuyên môn về luật và y học, viên chức và quân đội.

Nếu phong chức linh mục cho những người đàn ông đã kết hôn đưa thêm nhiều người vào văn hóa phá hoại vốn là điều hoàn toàn trái với những điều Chúa Giêsu hy vọng nơi những người đi theo Ngài, động thái này sẽ không cải cách mà là bảo vệ sự suy đồi. Đây là chủ đề bất biến của Đức Thánh cha hiện nay khi ngài chỉ trích tư tưởng địa vị và ái kỷ nơi giáo sĩ và ban quản lý Giáo hội tại Rôma.

Trên thực tế dường như Chúa ủng hộ cải cách vì ở hầu hết các nơi trên thế giới, số đàn ông độc thân được phong chức linh mục đã giảm trầm trọng trong 40 năm qua.

Đây là hiện tượng phổ biến trên toàn thế giới. Tại Philippines, một linh mục phục vụ tới 6.500 người Công giáo. Và ở nhiều nơi thuộc châu Âu, Bắc Mỹ và Mỹ Latinh, khả năng ban Bí tích Thánh Thể của Giáo hội – nguồn và là đỉnh điểm của đời sống Giáo hội, theo Công đồng Vatican II – đã suy giảm do thiếu chủ tế.

Thực tế đó là ở nhiều nơi trên thế giới, số linh mục già và ít hôm nay không phải là những người đang dẫn dắt các cộng đoàn Công giáo; nhiều cộng đoàn do giáo dân hướng dẫn. Giáo lý viên, hiệu trưởng trường học, chủ sự các nghi thức rước lễ và nhân viên mục vụ giáo dân hiện nay thường làm hết những công việc do linh mục đảm nhận trong những thế kỷ gần đây.

Chính giáo dân là người chuyển tải đức tin qua nhiều cách, thông qua giảng dạy và hướng dẫn giáo lý, nghiên cứu kinh thánh và thần học, coi sóc mục vụ hàng ngày trong các cộng đoàn, phục vụ người nghèo, bệnh nhân và người cao tuổi, bằng cách trông coi cộng đoàn và đoàn thể, quản lý tài sản và tài chính của Giáo hội, cử hành các nghi thức phụng vụ và đào tạo nhân viên mục vụ từ chính giáo dân, chuẩn bị cho giáo dân lãnh nhận các bí tích chính trong đời như bí tích hôn nhân và rửa tội, ngay cả cử hành nghi thức tang lễ, và còn nhiều việc làm nữa.

Giáo hội sẽ ngừng hoạt động nếu không có các thừa tác vụ – được trả lương hay tự nguyện – do giáo dân thực hiện, và có thể đa số là do phụ nữ làm. Nhưng không có việc làm nào trong đó được tán dương hay thừa nhận xứng đáng là phần không thể thiếu trong sứ vụ của Giáo hội.

Cách phục vụ của linh mục, và đào tạo ứng viên làm việc đó không xưa như nhiều người nghĩ. Nó có được cách thức như hiện nay là nhờ những cải cách do Công đồng Trentô vào thế kỷ 16 đề ra. Tại Công đồng này, đã diễn ra những thay đổi về kỷ luật chứ không phải về giáo lý siết chặt tình trạng phóng túng và suy đồi trong đó giáo sĩ phần lớn là những người ban bí tích không được đào tạo và vô trách nhiệm.

Đã tới giai đoạn cải cách mới và cần đi sâu hơn chứ không chỉ siết chặt quy định.

Linh mục Michael Kelly dòng Tên, UCANews.

Có phải việc ủng hộ cho ý niệm các linh mục lập gia đình đang gia tăng?

Đức Thánh Cha Phanxicô thích nói rằng ngài muốn đặt vấn đề hơn là đưa ra sắc lệnh hoặc thay đổi giáo thuyết,...

... và ngài tin chắc đã có nhiều cuộc thảo luận về cuộc phỏng vấn bất ngờ của ngài về vấn đề đồng tính và nhiều cuộc bàn cãi về những vấn đề như ly dị và việc rước lễ… như đã xảy ra gần đây với một người phụ nữ Argentina. (Phản ứng của Báo Chí Tòa Thánh về cú điện thoại liên hệ tới người ly dị tái hôn)

Cuộc trò chuyện mới đây giữa Đức Giáo Hoàng và một giám mục từ Brazil về sự thiếu hụt linh mục có thể chủ đề truyền chức linh mục cho người đã kết hôn được đưa vào chương trình nghị sự của Giáo hoàng.

Điều đó bắt đầu khi Đức Giám mục Erwin Krautler, người Áo, đứng đầu một giáo phận đông đúc trong khu rừng nhiệt đới ở Brazil, đã có một cuộc gặp riêng với Đức Phanxicô vào ngày 04 Tháng 4 tại Vatican.

Trong cuộc gặp này, Krautler và Đức Giáo Hoàng chú ý về sự thiếu hụt linh mục trầm trọng ảnh hưởng như thế nào đối với Giáo hội, đăc biệt là ở Nam Bán Cầu. Giáo phận của Krautler, có lãnh thổ lớn nhất ở Brazil, chỉ có 27 linh mục cho 700.000 người giáo dân, hầu hết trong số họ chỉ được tham dự thánh lễ vài lần trong một năm.

Đức Phanxicô nói rằng ngài biết một giáo phận ở Mexico, nơi các giáo xứ chỉ có một phó tế mà không có linh mục, và Đức Thánh Cha tự hỏi những điều này có thể xảy ra theo cách đó – nghĩa là theo cách khi Krautler đưa ra ý tưởng truyền chức linh mục cho người đã kết hôn.

“Đức Thánh Cha giải thích rằng một ngài không thể quản lý mọi điều từ Rôma. Chúng ta, giám mục địa phương, những người biết rõ các nhu cầu của giáo dân, nên ‘corajudos ,’ theo tiếng Tây Ban Nha nghĩa là ‘mạnh dạn’, và đưa ra những đề nghị cụ thể”, vị giám mục đã nói với một nhà báo người Áo vào ngày sau đó.

Krautler nhắc lại, Đức Thánh Cha muốn các hội đồng giám mục quốc gia “tìm kiếm và thảo luận sự đồng thuận về việc cải cách rồi sau đó trình những đề nghị về việc cải cách đó lên Rôma. … Điều đó tùy thuộc vào đề nghị của các giám mục, Đức Thánh Cha nhắc lại.”

Vì thời gian lúc đó có hạn nên không cho phép các giám mục khác trình bày về vấn đề đó.

Ba giám mục ở Anh cho biết họ đã lên kế hoạch nêu lên vấn đề các linh mục kết hôn tại một cuộc họp các cấp phẩm trật của Anh và xứ Wales vào tháng 5. Một sự thay đổi như vậy có thể giúp giảm tình trạng thiếu giáo sĩ trong giáo phận của họ, họ nói, điều này cũng giống như việc cho phép các linh mục Anh Giáo đã kết hôn trở lại Công Giáo.

Đức cha Thomas McMahon nói với tờ báo “The Tablet”, một tuần báo Công giáo rằng: “Với kinh nghiệm cá nhân tôi thấy rằng những linh mục đã kết hôn họ là những người rất tốt”. McMahon cho biết giáo phận Brentwood của ngài có 20 linh mục Anh Giáo cũ, nhiều người trong số họ đã lập gia đình.
McMahon nói “Mọi người nhìn vào linh mục của họ như là một người của Chúa, để dẫn họ đến Thiên Chúa. Nếu ông là một linh mục thực sự trong vai trò của họ thì vấn đề kết hôn chỉ là điều thứ yếu thay vì phải tranh luận là có nên kết hôn hay không.”

Đức Phanxicô sẽ mở ra với sự thay đổi này là điều không quá ngạc nhiên. Vì khi còn là Hồng Y Jorge Mario Bergoglio của giáo Buenos Aires, Đức Phanxicô nhận xét rằng: khi đó ngài ủng hộ duy trì cuộc sống độc thân “vì bấy giờ,” đó là một vấn đề của luật Giáo hội và truyền thống, không phải của giáo thuyết: “Đây là vấn đề thuộc về kỷ luật, không phải của đức tin. Thì điều này có thể thay đổi.”

Gần đây hơn, thư ký của Đức Phanxicô, Đức Hồng Y Pietro Parolin, nhắc lại những quan điểm trong ý kiến ​​mùa thu năm ngoái khi ngài nói rằng đời sống độc thân “không phải là một tín điều Giáo hội và nó có thể được thảo luận bởi vì nó là một truyền thống Giáo hội.”

Như vậy chọn lựa sống độc thân là bây giờ tùy vào Đức Phanxicô?  Đức ông Thomas Reese, một linh mục Dòng Tên và chuyên gia phân tích cho Tờ báo Công giáo quốc gia nói:”Tôi nghĩ rằng chủ đề này cần được mở ra để thảo luận “,

Có ít nhất ba lý do tại sao Đức Phanxicô có thể chấp thuận cuộc thảo luận:

Thứ nhất, trong khi một linh mục kết hôn thường được xem như một phần của “tự do” một phần chương trình nghị sự “tự do” cho việc cải cách bao gồm tấn phong linh mục cho phụ nữ và đảo lộn giáo thuyết về đồng tính luyến ái và điều hòa sinh sản. Trong thực tế, các thành viên có chức thánh trong Giáo Hội vẫn ủng hộ các linh mục lập gia đình – trong khi vẫn giữ đời sống độc thân như luật Giáo Hội – nhưng họ không dám nói ra vấn đề này cách công khai.

Thứ hai, bởi vì đời sống độc thân là một vấn đề của luật và truyền thống, chứ không phải là giáo thuyết hay giáo điều, điều đó có thể được thảo luận hoặc thậm chí thay đổi mà không cần báo cho toàn thể hội đồng giáo huấn về của giáo hội là đã thay đổi. Một cuộc cải cách như vậy sẽ là một cách thực tiễn cho việc giải quyết một vấn đề mục vụ, và nó đã được thúc đẩy không ai khác hơn Đức Giáo Hoàng Bênêdictô XVI danh dự, một người bảo thủ, ngài cũng là người cho phép một số giáo sĩ Anh giáo đã kết hôn để trở thành linh mục Công giáo.

Thứ ba, Đức Phanxicô đã đưa ra mô hình cải cách đời sống độc thân như thể tùy thuộc vào bối cảnh địa phương, mục đích của ngài là trao quyền cho các vị giám mục trong Giáo Hội địa phương xem xét. Việc độc thân có thể hữu ích để giải quyết một vấn đề, trong khi đó trong giới công giáo cần có nhiều thay đổi cho phù hợp với bối cảnh.

“Nếu, giả thuyết, người Công giáo Tây Phương đã xem xét vấn đề đời sống độc thân này, thì tôi nghĩ họ làm như vậy là vì những lý do văn hóa … hơn là với một lựa chọn mang tính phổ quát,” như Đức Phanxicô đã đề cập về vấn đề này vào năm 2010, ba năm trước khi ngài là Giáo hoàng.

Trong thực tế, đây không phải là điều đáng ngạc nhiên về vấn đề đã đưa ra trong các cuộc thảo luận giữa Đức Phanxicô, người Argentina, và một giám mục Brazil, bởi vì các giám mục ở châu Mỹ Latinh, châu Phi và châu Á đã đề cập vấn đề này rồi và đang xem xét có nên thay đổi hay không.

Còn Giáo hội Mỹ có lên tiếng về vấn đề này hay không thì chưa rõ.

UCANews